Ayşenur Özel
Yaşayan bir astronot için hîvê û li wir lêkolînê dikin. Çûyîn û hatina hîvê jî gelekî bimesrefû zehmet e. Ji ber vê yekê NASA bi bernameya xwe ya bi nave Artemisê dixwaze li hîvê kampeke navendî ava bike. Armanç konut, bi ve campa navendî lêkolîn û xebatên li hîvê zêdetir bikin û derbasbûyîna hîvê hêsantir bikin. NASA bi bernameya Artemisê, bi vê xebatê dixwaze saye dirêjtir li hîvê bimîne.
Ev warê jîngehê jî ku bi regolîtên hîvê û bi libinên avşorî bê’yi dibe vurdu. Doç. berdidin ser pariyên toz ku parçeyeke yekcureyî amade bisiklet. Residence pêvajo bi bikaranîna nexşeek peleke sêwirana dîjîtal heta every tişt theme bibe qat bi qat tê dubarekirin.
Encama van ezmûnên tîma lêkolînê di hejmareke Kovara Ceramics International de û beriya wê jî di Kovara New Scientistê jî bi cîh input. Ranajah Tanrım ji bo vê yekê dibeje, “Ji ber ku gotara me di covarên wekî at New Scientist û Ceramics Internationalê bi cîh girdi, em comekî memnunsunuz. Ji ber ku em ji zanîngeheke bi bûrsê pistgiriya fezayê dike ne, ji bo bella zanînê hevkariyên dikin.”
Di encama vê xebatê de em libinên sîlînderî yên lawazên ji bo dêmaneke bihêztir çêbikin bi germahiyeke zêde û wan libinan jî wekî dibin dibine keskin bir nav dikin. Li vir tişteki balkêş heye libinên bi germahiyeke kêm hatine pijandin hûrhûrî bûne lê yên bi germahiyeke zê, bi 1200 derece Celsius pijandin, a pesto to 250 milyon qat ji veya atmosfer zêwet rein li.
Li gorî vê xebatê ji bo em bikaribin li dervey cihanê dêsmanan çêbikin mesken yöntemi binder püskürtme hesantir û kêmzehmettir e. Ji bo xebatên wekî Artemisê, ji bo dêsmanan bibin û bînin alîkar e. Heke zanistvan bikarib li ser vê methodê bi pêsh de herin ne skin ji bo hîvê ji bo li planetên din jî mirov kampê bikin rêyeke ewle bibe. Di gotara vê xebatê de nivîskarê pêşîn alîkarê lêkolînê yê mastera Tanrım e. Ji Fivea Endezyariya Makînê Nandhini Raju û Hossein Ebrahimi, Milos Krsmanovic û Ji Fivea Endezyariya Feza û Hewayî Seetha Raghavan û Jayanta Bir cih kapatın.
“Ev lêkolîn ji bo nîqaşa di bolt keşfê ya fezayê de li ser dîtina hevsengiya di navbera bikaranîna çavkaniyên derveyî Cihanê li hember materialên ku ji Cihane ve têne veguheztin en alttadır”dibeje Dr. Ghoshû berdewam dike; “Her ku em teknîkên pirbûna regolîtan bixin, bixin, di peşerojê de emê di damezirandin û berfirehkirina kampên bingehîn de li ser Hîv, Mars û gerstêrkên din jî bibin xwedî.”
Gava mirov li vê xebatê dinêre merak dimîne. Muhtemelen, jî heta niha qet nehatiye bira me ava şor bibe alîkar em li Hîvê kampeke navendî ava bikin û li wir lêkolînê bikin li ser feza û gerdûnê. Em niha dikarin bibêjin bi rastî jî êdî hêdî bi hêdî ji bo jiyana li planetên din gavên mezin davêjin. Bi methodên cudaû hesas li ser dixebitinû bi baldarî karê xwe didomînin. Gelo em bikaribin li wir jiyanekê ava bibin, hînî wê derê bibin an na ne xuya eat. Konut dikare bibe mijara nîqaşê jî lê konut yek berbicav e em gavên mezin davêjin ji bo vê yekê.
